Improwizacja to według definicji wykonywanie utworu bez wcześniejszego przygotowania. To działanie spontaniczne, niewyszkolone. Chociaż kłamstwem byłoby stwierdzenie, że umiejętność improwizowania jest wrodzona, bo można jej się nauczyć. Ta umiejętność daje niezwykłe poczucie swobody w całkowicie nowych sytuacjach takich, które oznaczają wyjście poza strefę komfortu. Wystarczy tylko szybko podjąć decyzję i można przystępować do dzieła albo po prostu – występu. Technik improwizacji można nauczyć się z Michałem Mącznikiem i Arturem Królem. Autorami książki „Praktyczna improwizacja. Jak techniki improwizacji mogą usprawnić każdy aspekt Twojego życia”.
„Świat jest teatrem, aktorami ludzie”
Te słynne słowa zostały wypowiedziane przez Szekspira ponad 400 lat temu. I nadal są aktualne. Życie jest jak teatr, w którym codziennie zmagamy się z nowymi rolami. Musimy okazywać emocje, a w innych sytuacjach je ukrywać. Musimy szybko podejmować decyzje i działania. Gramy w sztuce, której scenariusza nie dostaliśmy. Stąd, nowe sytuacje to nerwy, stres i napięcie… które czasem potrafi odebrać mowę. Można temu zapobiec. Wystarczy poznać właściwe techniki improwizacji i stosować je w sytuacjach, które tego wymagają. A na pewno będzie ich sporo… Przecież, nawet poranna rozmowa ze sprzedawcą w piekarni jest pewnego rodzaju improwizacją. Nikt nie ustala, co zostanie powiedziane. Wszystko jest spontaniczne.
Improwizacja to błędy
Prawo do błędów to bardzo drażliwy temat. Wiele osób, chciałoby kreować się na byty doskonałe. Nieomylne. Błąd nie wchodzi w grę, bo może prowadzić do kompromitacji. Obawa przed nim może okazać się paraliżująca. Ważne jest, więc by wykształcić w sobie akceptację własnych błędów. Przyznać prawo do nich i zrozumieć, że nie zawsze i nie wszystko można mieć pod kontrolą. W końcu to prawdziwe życie. Rzadko, co będzie dokładnie zgadzało się z naszym planem. Improwizacja to też umiejętność oddania kontroli komuś innemu. Nie zawsze musisz być najlepszy, czasem pozwól innym przejąć pałeczkę – i czekaj na efekty. Błędy w improwizacji nie są problemem. Nie ma przecież planu bycia spontanicznym. Jeśli się pomylisz, to po prostu to zaakceptuj, nie obwiniaj się i działaj dalej. Jak gdyby nigdy nic się nie stało.
Nie bądź doskonały
Jedną z najważniejszych cech improwizacji jest właśnie jej niedoskonałość. Według autorów „Praktyczna improwizacja. Jak techniki improwizacji mogą usprawnić każdy aspekt Twojego życia”, wystarczy być przeciętnym. Jakże to inne podejście w stosunku do tego, czego zazwyczaj jesteśmy uczeni! Nie musimy być idealni. Nie musimy się przesadnie starać. Wystarczy, że będziemy średni. Myślenie zabija spontaniczność. Gdy staramy się pokazać, jak wspaniali jesteśmy, wychodzimy poza własne kompetencje. Rozmowa z takimi elementami nie jest łatwa. Lepiej jej nie podejmować, jeśli nie jest absolutnie konieczna. Starając się pokazać przewagę, za dużo myślimy. Odpowiedzi przestają być swobodne, a to się czuje. Artur Król uzupełnia polecenie bycia przeciętnym, komentarzem, że przecież i tak nie możemy być lepsi, niż jesteśmy w rzeczywistości. Po co udawać? Staraj się, rozwijaj i stań się lepszy w rzeczywistości. Wtedy, nie będziesz musiał się wysilać, żeby wszyscy mogli zobaczyć, jak utalentowany jesteś. Wszystko to będzie po prostu przychodziło naturalnie i spontanicznie.
Życie i improwizacja
Autorzy skupiają się bardzo na temacie improwizacji w kontekście życia prywatnego. Tutaj pojawia się zagadnienie blokowania. Nie wszystkie uczucia i słowa powinny ujrzeć światło dzienne. W kontaktach z rodziną (i z klientami również) liczy się pewna delikatność. Nigdy nie należy reagować gniewem, czy innymi gwałtownymi emocjami. Techniki improwizacji pozwalają je okiełznać. Równocześnie, uczą jak samemu nie dać się wykorzystać innym. Schematy blokowania to też sposoby reakcji w momencie, gdy nie wiemy już kompletnie, co powiedzieć. Autorzy podpowiadają, że można korzystać ze schematów, plotkować, budować mosty lub po prostu zażartować. Zdarzają się też sytuacje, gdy człowiek blokuje siebie sam. Uruchamia się wewnętrzny krytyk, który nie ma do powiedzenia nic miłego. Jego celem jest zatrzymanie nas na drodze do sukcesu. I bardzo często mu się to udaje. Krytyk każe milczeć w kluczowych momentach, bo jego zdaniem ma to być ochrona przed śmiesznością. Jego głosik powtarza: „nie próbuj”, „nie umiesz”, „nie dasz rady”.
No dobrze, ale po co to wszystko?
„Praktyczna improwizacja. Jak techniki improwizacji mogą usprawnić każdy aspekt Twojego życia” jest lekturą, która może przydać się przedsiębiorcy. Każda konwersacja jest przecież niczym innym niż improwizacją. Rozmawiając z klientem, nie mamy przecież żadnego skryptu ani scenariusza. Nie wiemy, co powie – więc nie możemy przygotować sobie wcześniej odpowiedzi. Oczywiście, na niektóre pytania można uszykować sobie szablonową reakcję… Ale takich pytań nie zdarza się wiele. Dzięki umiejętności improwizowania żadna rozmowa nie będzie dla ciebie wyzwaniem. Pamiętaj też, że ta umiejętność może się przydać w życiu prywatnym. Improwizację można wykorzystać we wielu sytuacjach. To umiejętność, z której będziesz mógł korzystać każdego dnia.
Poradnik Mącznika i Króla został napisany co najmniej – brawurowo. Każdy rozdział został podzielony na mniejsze części o dobrze dobranych tytułach. Są konkretne, więc Czytelnik ani przez chwilę nie jest zagubiony. Fascynujące są też wstawki „Od Artura” lub „Od Michała”. Książka ma dwóch autorów, ale każdy rozdział został napisany przez jednego z nich. Z tego powodu, opinie drugiego z nich są zaprezentowane w formie zaznaczonych komentarzy i poleceń. Są to krótkie i wyjątkowo trafne teksty. Bez żadnego zadęcia. Są proste i kierowane do amatorów, którzy pierwszy raz próbują swoich sił w improwizacji. Polecenia są krótkie i zrozumiałe. Teoria przeplata się z grami improwizacyjnymi. Część z nich można wykonać samego, a część to pomysł na zabawę w grupie. Dzięki temu są wyjątkowo uniwersalne i można dopasować je do praktycznie każdej sytuacji.